مقدمه
پسته گیاهی اســت که از دیرباز در نقاط مختلف ایران مورد کشت و پرورش قرار می گرفته است . در جنس پسته 11 گونه وجود دارد که همگی از خود تربانتین یا سقز ترشح می کنند. گونه پسته‌ای که برای مغزهای خوراکی آن کاشته میشود Pistacia vera است و بومی مناطق مرتفع کویری ایران، افغانستان و آسیای مرکزی است. زیستگاه گونه‌های دیگر به ژاپن، مالزی، مکزیک و جنوب ایالات متحده گسترش می‌یابد. درخت پسته دو پایه است یعنی برای تولید میوه به وجود هر دو پایه نر و ماده نیاز می باشد . پســته به عنوان یک محصول اســتراتژیک جایگاه خاصی را در بین تولیدات کشاورزی دارا است. بنابر آمار فائو، تولید پسته در ایران در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۱۹۰ هزارتن بوده که این کشور را در مقام سوم جهان، جای داده‌است . پیش از ایران، ایالات متحده با تولید ۴۷۴ هزارتن در جایگاه نخست و ترکیه با تولید ۲۹۶٬۳۷۶ تن در جایگاه دوم قرار داشته‌اند. میانگین تولید محصول پسته خشک ایران با احتساب سال آوری،سالیانه حدود 200 هزار تن برآورد می شود . تنظیم برنامه کودی پسته به عوامل مختلفی مانند شناخت نوع نهال، نیازهای آن، نوع خاک و عناصر مورد نیاز برای رشد پسته بستگی دارد.
گیاهشناسی پسته
Pistacia vera يك ميوه گرمسيری است ، که بصورت درخت يا درختچه خزان‌کننده با برگهای گرد چرمی شکل می باشد. درخت یا درختچه پسته دارای برگهای مركب شانه ای است و هربرگ يك جوانه جانبی را در برمی‌گيرد. اكثر جوانه‌های جانبی به گل آذين اوليه مبدل میشوند و يك محور اصلي را تشكيل می‌دهند كه در سال بعد خوشه پسته را توليد می‌كنند. بنابراين اين خوشه‌های پسته به صورت جانبی بر روی شاخه يكساله میشوند .
گل‌های پسته فاقد گلبرگ و غده‌های شهدساز هستند و گرده افشانی توسط باد انجام میشود. از تمام گل‌هایی که در گل آذین قرار می‌گیرند، تنها حدود 10درصد به میوه تبدیل میشوند.
ناهم رسی گل‌های ماده و نر یا به عبارت دیگر گلدهی نا هم زمان آنها پدیده‌ای رایج در درختان پسته است. به طور کلی درختان نر زود گل‌تر از درختان ماده (پروتاندری) هستند. هم رسی و هم زمانی گلدهی گل‌های ماده و نر برای انجام موفقیت آمیز گرده افشانی و تلقیح ضروری است. در یک باغ پسته ارقام نر و ماده با همپوشانی زمان گلدهی بایستی وجود داشته باشد. زمان گلدهی و طول دوره گلدهی ارقام مختلف بستگی بـه شرایط آب و هوایی هر منطقه دارد. بطورکلی گلدهی ارقام نر حدود 5 تا 7 روز زودتر از ارقام ماده میباشد و زمان شکوفاهی در ارقام مختلف متفاوت است. طول دوره گلدهی در ارقام نر متفاوت و بین 3تا 12روز است. گلدهی ارقام ماده از 7 تا 30 فروردین ماه میباشد. در درختان پسته با توجه به این که گل‌ها بدون گلبرگ هستند و جذابیتی برای حشرات مخصوصا زنبور عسل ندارند، گرده افشانی به وسیله باد صورت می‌گیرد.
در سمت راست تصویر زیر گل آذین ماده و سمت چپ گل اذین نر را مشاهده می کنید.
ريشه زائي درخت پسته بصورت محوري و عمودي است و تا عمق بيش از دو متر داخل خاك فرو مي رود. سيستم ريشه زائي عمقي درخت را قادر مي سازد تا به اعماق خاك نفوذ كرده و از آب و مواد موجود در آن به خوبي تغذيه نمايد و از اين رو درختان پسته قابليت سازش با دوره هاي طولاني خشكسالي را دارند. قدرت توليد ريشه فرعي در درخت پسته خيلي ضعيف است و هرگاه انتهاي ريشه اصلي قطع شود، درخت خشك شده و از بين ميرود. با اینکه درخت پسته می‌تواند بیش از ۱۰ متر ارتفاع داشته باشد، ارتفاع آنها در باغ به ندرت از پنج متر بیشتر میشود.
پس از شكوفایی گل های ماده ، دوره پذیرش کلاله هر گل 3-2 روز و برای هر درخت حدود 10-5 روز می باشد . در این مرحله کلاله به رنگ سبز روشن می باشد و سطح آن دارای برجستگی ها و ماده چسبناکی میباشد که در جذب دانه گرده نقش مثبتی دارد. درصد گل هایی که به میوه تبدیل می شوند از سالی به سال دیگر فرق می کند و حدود 10 %می باشند .
درخت پسته برای زنده ماندن در دوره‌های طولانی خشکسالی با برگهای چرمی و سیستم ریشه‌ای گسترده سازگاری خوبی دارد. درختان پسته دوره جوانی طولانی دارند و قبل از شش سالگی تعداد کمی آجیل تولید میکنند و از ۱۰ تا ۱۲ سالگي باردهي كامل و اقتصادي درخت آغاز مي شود. درخت پسته دارای میوه دو پوستی است که یک پوست آن علفی و نرم است که به راحتی جدا می شود و یک پوست سفت و سخت دارد که برخلاف بادام نیاز به شکستن ندارد چرا که پوسته آن به صورت خندان و باز شده است که به راحتی باز می شود و شما می توانید مغز پسته خام را برداشت و مصرف کنید و از خواص بی نظیر آن لذت ببرید که بسیار گوشتی و نرم است و طعم دلچسبی دارد که علاوه بر مصرف تازه برای تهیه آجیل، خلال پسته، شیرینی و … از آن استفاده می کنند. میوه پسته به صورت خوشه ای و منفرد بر روی شاخه گیاه ظاهر می شود.
نیازهای اساسی پسته
درخت پسته نیز مانند درخت های دیگر نیاز به شرایط محیطی مناسب برای رشد و باردهی مناسب دارد.
آماده سازی زمین
ابتدا لازم اســت نسبت به تسطیح زمین باغ و سپس حفر پروفیل جهت مشخص نمودن لایه هــای خاک (به عرض 1 و عمق 2 متر) اقدام شــود . در صورت مطبق بودن یا وجود لایه های سخت باید با بیل مکانیکی محل کاشت درختان حفر و با افزودن مواد آلی و تهیه بستر مناســب، بافت یکنواخت و مناســبی جهت کاشــت بوجود آورد. چنانچه آب شیرین و خاک کیفیت مناســبی داشته باشد می توان نسبت به کاشت مستقیم بذر در زمین اصلی و یا غرس ً نهال اقدام نمود. در صورتیکه آب و خاک شور باشد حتما باید نهال خزانه ای کاشته شود.
آرایش کاشت
مناسب ترین فاصله کاشت 3 تا 4 متر بین درختان و 6 تا 7 متر بین ردیف ها توصیه می شود. رعایت فاصله کاشت درختان پسته بسیار با اهمیت است و این امر بستگی به عواملی همچون نوع خاک، کیفیت آب، نوع رقم (پررشد یا کند رشد) و طول دوره رشد و باردهی درخت دارد. درختان پســته در خاک های حاصل خیز رشد بسیار بیشتری نســبت به خاک های ضعیف دارند. چنانچه فاصله کاشــت بین ردیف ها از 6متر کمتر باشد با توجه به رشد رویشی درخت پسته کارکرد ماشین آلات در باغ بسیار مشکل خواهد بود.
باید توجه داشــت که قبل از کاشــت نهال، هنگام حفر کانال و بستر سازی با توجه به نتایج آزمایشــات خاک شناسی نسبت به استفاده از مواد آلی و کمپوست های غنی شده اقدام شود و نیازی به استفاده از کودهای شیمیایی نمی باشد.
روش های تشخیص عناصر مورد نیاز درختان پسته
روش علمی و صحیح در تعیین نیاز کودی درختان پسته، استفاده از اطلاعات و نتایج تجزیه خاك ، برگ و حتی میوه پسته می باشد.
تغذیه و کوددهی درختان پسته
تغذیه مناسب درختان پسته نقش مهمی در تولید محصول سالم و بدون ترک خوردگی در پوست ســبز دارد. بنابراین استفاده از کودهای شیمیایی و آلی در زمان مناسب با توجه به نیاز گیاه ضروی می باشد. به منظور تغذيه صحيح درخت پيشنهاد مي شود با انجام آزمايش خاك و برگ توصيه هاي كودي صورت پذيرد. در درختان پسته بسته به سن درخت، نوع بافت خاک، میزان عناصر خاک بر اساس تجزیه خاک و برگ، در فصل زمستان، فصل رشد و میوه‌دهی و نیز پس از برداشت محصول توصیه کودی صورت می‌گیرد. از کودهای گاوی، گوسفندی و مرغی و دیگر کودهای آلی وکودهای شیمیایی جهت تغذیه درخت پسته استفاده می‌گردد.
- مرحله رشد
- تشکیل میوه
- نوع کود
- کودهای سه بیست، هیومیک اسید، کودهای حاوی بور و کلسیم
- طریقه مصرف
- محلول پاشی
- مرحله رشد
- پرشدن مغز
- نوع کود
- کودهای کامل با درصد پتاس بالا
- طریقه مصرف
- محلول پاشی
- مرحله رشد
- قبل از برداشت
- نوع کود
- کود هیومیک اسید، کودهای حاوی پتاسیم و بور
- طریقه مصرف
- محلول پاشی
توصیه کودی در یک باغ پسته به عوامل زیادی از جمله رقم پسته، سن درختان، خصوصیات خاک، مقدار و کیفیت آب و شیوه آبیاری، مدیریت باغبانی، نتایج آزمایش خاک و برگ، میزان محصول و وضعیت اقتصادی بستگی دارد و کاربرد یک توصیه کودی در همه شرایط امکان پذیر نمی باشد. در هر باغ با توجه به توصیه های عمومی و دانستن حدود کمبود و کفایت عناصر در ارقام مختلف بایستی توصیه کودی انجام شود. توصیه کودی عمومی بایستی توسط کارشناسان خبره بهینه شود
عناصر ریزمغذی
این عناصر شامل آهن، روی، منگنز، مس و بور می باشد. کاربرد خاکی این عناصر در صورتی که کمبود کمی آن در خاک وجود داشته باشد قابل توصیه می باشد. کمبود کمی یعنی اینکه مقدار قابل جذب عنصر در خاک کمتر از حدی باشد که گیاه نیاز دارد.کاربرد خاکی این عناصر در صورتی مفید می باشد که شرایط جذب آن ها توسط ریشه ها از خاک وجود داشته باشد. PHبالای خاک جذب این عناصر توسط ریشه را با مشکل رو به رو می سازد. در صورت کاربرد خاکی بهتر است که این عناصر روی کودهای آلی در چالکود استفاده شود تا کمتر تحت تاثیر شرایط نامساعد خاک قرار گیرد.یکی از راه های رفع کمبود عناصر کم مصرف محلول پاشی می باشد و راه دیگر بهبود وضعیت خاک از طریق کاربرد مواد اصلاح کننده ای مثل گچ و مواد آلی می باشد.
ترکیبات معدنی میکرو مانند سولفات آهن، سولفات منگنز، سولفات روی و سولفات مس قابلیت حلالیت در آب را دارند و می توان آن ها را به صورت کود آبیاری استفاده کرد. منتها به دلیل وجود اهک، درصد بالای رس و بعضا گچ در خاک کارایی آن ها کاهش می یابد.
بنابراین در صورت امکان کود دهی زمستانه عناصر میکرو همراه با مواد آلی (کودهای حیوانی) مناسب تر می باشد. استفاده از کلات آهن EDDHA برای کود آبیاری کارایی خوبی داشته و در طول فصل قابلیت استفاده همراه با آبیاری را دارد. برای تامین بور مورد نیاز گیاه از طریق آبیاری می توان از اسید بوریک استفاده کرد.
آفات و بیماری های مهم پسته
مهمترین آفات پسته عبارتند از:
پسیل معمولی پسته (Pistaciae Agonoscena)
پسیل معمولی پسته مهم ترین آفت پسته است که بارداران به آن شیره خشک می گویند . زیرا عسلک دفع شده از انتهای بدن پوره های این آفت درمقابل هوا خشک شده ، تبدیل به دانه های مدور شیکر مانندی می شود که روی برگ ها و زیر درخت می ریزد . رنگ عمومی بدن در حشرات بالغ زرد روشن و روی سینه ، لکه های کشیده ای به همین رنگ و کمی تیره تر وجود دارد ..
خسارت پسیل معمولی پسته
در اثر مکیدن شیره گیاهی توسط پسیل معمولی پسته وزن مغز آن کاهش ، درصد پوکی افزایش و میزان خندانی هم کاهش میابد . گیاه آفت زده ضعیف شده و گاهی لکه های قهوه ای سوخته روی برگها دیده می شود . از دیگر خسارت های این آفت ریزش برگ ها و جوانه های میوه دهنده سال بعد وهمچنین بسته شدن روزنه های هوایی دراثر ترشح عسلک می باشد .
روش های مبارزه با شیره خشک
راه طبیعی کنترل جمعیت این آفت ، شکارگران آن از جمله بالتوری ، کفشدوزک و چندین گونه زنبورهای کوچک هستند که در باغاتی که سمپاشی کمتری شده اند خود به خود این آفت را در جمعیت پایین نگه می دارند .
از روشهای مصنوعی و غیر شیمیایی مبارزه با آفت پسیل ، استفاده از تله های زرد رنگ و چسبنده است که قادر است تعدادی از حشرات را به خود جلب کند و بیشتر در باغات محصور و کوچک که تراکم درختان در آنها پایین است قابل توصیه می باشد . وجود باد و گرد و غبار کارآیی این تله را کم می کند .
در شرایطی که با جمعیت های زیاد حشره مواجه شدیم می توان از یکی از سموم زیر برعلیه آن استفاده کرد :
آمیتراز (میتاک) به نسبت 1 تا 1.5 در هزار
کنسالت به نسبت 0.5 در هزار
کنفیدور به نسبت 0.4 در هزار
دارتون به نسبت 2.5 در هزار
جهت استفاده ازسموم شیمیایی و تعیین زمان سمپاشی ، هنگامیکه روی 50 %از برگهای درختان باغ بطور متوسط 10 تا 15 پوره آفت وجود داشته با شد ، توصیه می شود .
زنجره پسته (Stali Idiocerus)
زنجره پسته در مناطق پسته خیز به این آفت شیره تر گفته می شود. زنجره پسته درسال فقط یک نسل دارد و زمستان را بصورت حشره کامل در زیر پوست و شکاف تنه درختان پسته و یا سیایر درختیان مانند بادام ، زردآلو و در شکاف دیوارهای قدیمی نزدیک باغات پسته می گذراند . در شرایط آب و هوایی گرم تر در اواسط اسفند ماه و در شرایط آب و هوایی سردتر در اوایل فروردین ماه شروع به فعا لیت می کند .
خسارت آفت
از محل نیش زدگی حشرات به پاریکارپ میوه های جوان ، شیره نباتی خارج شده و توأم فضولات و ترشحات پوره ها روی برگ ها و خوشه ها میریزد . این ترشحات علاوه بر آنکه باعث سوختگی برگ ها و خوشه ها می شوند ، محیط مناسبی را نیز برای نشو و نمای قارچ های ساپروفیت ایجاد می کنند واغلب درخت های آلوده ، مبتلا به بیماری دوده یا فوماژین می شوند . نتیجه اینکه به تدریج میوه ها خشک و چروکیده می گردند.
یکی از آسان ترین راه های تشخیص زنجره پسته در باغ آن است که آرام یک دست را زیر خوشه های جوان برده و با دست دیگر ضربه سریع و آرامی از باالا به خوشه زده شود ، اگر حشرات ریزی که سریع پرواز می کند در دست مشاهده گردید به احتمال زیاد درخت به زنجره آلوده شده است.
مبارزه:
مبارزه شیمیایی را باید از زمان ظهور جوانه ها قبل از تخم ریزی آفت شروع کرده و به محض آغاز گل دادن درختان خاتمه داد . درصورتی که مبارزه علیه حشرات قبل از گل دهی صورت نگیرد ، باید صبر نمود تا پوره ها ظاهر شوند و سپس اقدام به مبارزه شیمیایی نمود . برای مبارزه می توان از سموم فسفره و یا دیمتوآت ها استفاده نمود . (سم آندوسولفان به نسبت 2 در هزار )
سن های زیان آور پسته
سن ها معمولا بر روی گیاهان علفی و درختچه ها زندگی می کنند و بعضی از آن ها در صورت دست زدن بوی نامطبوعی از خود پخش می کنند . سن ها گهگاه در اثر از بین رفتن زیستگاه های آنها یا افزایش بیش از حد جمعیت آنها به سراغ باغ های پسته می آیند . این حشرات می توانند باعث خشک شدن میوه های در حال مغز گرفتن شده و از چنین پسته هایی قطره شفافی خارج می شود که محل تغذیه سن را نشان می دهد . در مراحل پیشرفته ، تغذیه سن ها باعث لکه فرو رفته و قهوه ای رنگ در مغزها می شود . سن ها دارای خرطوم تیزی هستند که آنرا برای مکیدن مغز پسته بکار می برند اما قبل از آن بزاق خود را به دانه پسته وارد کرده ، قسمتی از مغز را حل کرده و سپس آنرا می مکند که باعث بدمزه شدن آنها نیز می شود .
چهار گونه سن در روی پسته گزارش شده است ؛
سن های سبز با لکه سفید در انتهای سپرچه germari Brachynema
سن های سبز یکدست millieri Acrosternum
سن قهوه ای پسته amygdale Apodiphus
سن قرمز پسته Lygaeus panderus
مبارزه با سن های زیان آور :
سن ها آفت اصلی پسته نبوده و اغلب اهمیتی به اندازه آفات اولیه مانند پسیل ، زنجره و غیره ندارد ، در طبیعت بکر که سمپاشی وجود ندارد تعداد این سن ها بوسیله دشمنان طبیعی که دارند در حد تعادل تغییر می یابد اما در باغ های تحت فشار سمپاشی ، سموم دفع آفات باعث حذف دشمنان طبیعی سن ها می شود . در باغ های پسته در موقع حمله سن ها باید اقداماتی را انجام داد :
اول اینکه در هنگام هجوم سن ها ، علفهای هرز اطراف و داخل باغ را نباید از بین برد زیرا باعث حمله سن ها به درختان می شود .
دوم اینکه اگر جمعیت سن ها به حد خسارت رسید با نظر کارشناس آفات می توان با یکی از سموم زیر سمپاشی کرد :
فنتیون (لبایسید)به نسبت 1 تا 1.5 در هزار
فنیتروتیون (سومیتیون ) به نسبت 1.5 تا 2 در هزار
آفات کنه ای پسته
کنه ها بند پایانی بسیار ریزند که با چشم ریز مسلح نمی توان آن ها را دید اما خسارت نمونه های آفت آن ها قابل مشاهده است ، از انواع مختلف کنه ها عده ای از گیاهان تغذیه می کنند ، عده ای دیگر نیز همانند عنکبوت ها شکارچی حشرات می باشند و تعداد محدودی انگل انسان و دام هستند.
کنه گالزای پسته pistaciae Eroiphyes گال همان بد شکلی اندام گیاه بر اثر تغذیه آفت را گویند و این قسم از کنه ها باعث بد شکلی شدید برگها ، خوشه ها و حتی سرشاخه های درختان شده و از محصول دهی آنها کم می کنند .
کنه معمولی پستهgranati Tenupalpus نوزادان این کنه ها با تغذیه از دم خوشه و دم برگها باعث سیاه شدن و ریختن برخی میوه ها می شوند و اگر جمعیت آنها زیاد شود باعث ریختن برگ ها نیز می شوند .
مبارزه با کنه های پسته
برای مبارزه با کنه های گال زا در زمانی که بیش از نصف گل های ماده پسته باز شده باشد و برای کنه معمولی پسته در مرداد و شهریور می توان با یکی از سموم زیر سمپاشی انجام داد :
گوگرد و تابل به نسبت 2 تا 3 در هزار
نئورون به نسبت 2 در هزار
مهمترین بیماری های پسته عبارتند از:
پوسیدگی طوقه بیماری و ریشه پسته (گموز)
عامل این بیماری باعث خشکی درختان در باغ های پسته که ظاهرا بدون هیچ دلیلی و در حالی که برگ هایشان سبز خشک شده اند در مدت نسبتا کوتاهی رخ می دهد ، می شود چنین اتفاقی می تواند برای درختان مجاور این درختان و یا در ردیف های دیگر همان باغ رخ دهد . در مناطق پسته کاری به این بیماری نام گموز یا انگومک پسته اطلاق می شود .
عامل این بیماری قارچ میکروسکوپی است که در محل تماس بیشتر آب یا رطوبت با تنه درخت در زیر پوست آن ساکن شده و شروع به اضمحلال بافت های تنه می کند.
مبارزه با بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه پسته:
بهترین روش مبارزه با این بیماری در واقع انجام اقدامات پیشگیرانه می باشد ، بدین منظور باید از تماس مستقیم آب با طوقه درخت جلوگیری کرد . از این رو می توان خاک اطراف طوقه و تنه درختان را کنار زد ، این امر موجب می شود که طوقه درخت به راحتی در تماس مستقیم با هوا قرار گرفته و همواره خشک باشد و مورد حمله عامل بیماری قرار نگیرد.
عامل این بیماری چهار گونه قارچ شامل citrophthora Phytophthora ، cryotogea.P ، drechsleri.P و megasperma.P می باشد که قادر است هر ساله تعداد زیادی از درختان پسته بارور و غیر بارور را از بین ببرد .
بیماری لکه برگی پسته
یکی از بیماری های جهانی پسته ، لکه برگی آن است که در اثر حمله چند گونه قارچ میکروسکوپی ایجاد می شود.
علایم بیماری:
علایم این بیماری بصورت سوختگی های گرد یا زاویه دار در روی برگ های درختان پسته نر و ماده دیده می شود . زمانیکه میوه های پسته می رسند سوختگی هایی روی پوست آن ها ظاهر می شود.
مبارزه با بیماری لکه برگی پسته:
این بیماری در حال حاضر زیاد شایع نبوده و شدید نمی باشد هرس شاخه های مجاور زمین ، از بین بردن علف های هرز و آبیاری به موقع و مناسب از جمله اقدامات مفید می باشد همچنین در صورت شدت یافتن بیماری می توان با سم کاپتان به میزان 3 در هزار در زمان شروع ظهور علایم فوق به مبارزه شیمیایی اقدام نمود .
بیماری ماسوی پسته
بیماری ماسوی پسته اولین بار در سال 1343 از باغات استان کرمان گزارش شد . در اثر این بیماری ماده ای چسبناک و بیرنگ متمایل به سفید در بیت پوست استخوانی میوه و لپه های مغز دیده می شود . این ماده در مرحله ای که میئه از نظر رشد کامل شده است ، سفید و نسبتا سخت می باشد به همین دلیل این بیماری را ماسو می نامند.
عامل بیماری و نحوه انتقال : طبق بررسی های به عمل آمده قارچ Peglion coryli Nematospora عامل بیماری می باشد که توسط خرطوم سن ها به دانه های پسته منتقل می شود .
خودداری از انبار کردن پسته قبل از آنکه کاملا خشک شده و رطوبت آن خارج شده باشد . خشک نگه داشتن هوای انبار از طریق تهویه دائم و مناسب و نیز رعایت بهداشت در انبار می تواند در کاهش این بیماری موثر باشد.
نماتد مولد غده در ریشه پسته
نماتدها کرم های گرد ، با بدن بدون حلقه و میکروسکوپی هستند که در زیستگاه های مختلف زندگی می کنند . نماتدهای انگل درختان پسته روی ریشه های گیاه تغذیه کرده و با نیش زدن ریشه و مکیدن محتویات سلول ها بوسیله قطعات دهانی نیزه مانند خود که به آن استیله ( سوزن ) می گویند ، باعث ضعف درخت می شوند .
نماتدها معمولا در خاک و اندام های زیر زمینی درخت می زیند . نشانه های موجود در روی اندام های هوایی برای تشخیص مشکل نماتد کافی نبوده و برای تشخیص دقیق آن باید نمونه های ریشه و خاک را در آزمایشگاه مورد بررسی قرار داد . اما از نظر ظاهری علایمی شبیه به عوارض ناشی از کمبود مواد غذایی ایجاد می نماید اما بر روی ریشه باعث تشکیل غده می گردد .
ریشه هایی که به شدت آلوده هستند کوتاه تر از ریشه های سالم می باشند و ریشه های مبتلا قادر به جذب آب و مواد غذایی نیستند . از این رو رشد و نمو درختان تقلیل می یابد و در نتیجه از میزان بار دهی و مقدار محصول کاسته می شود . این تقلیل رشد و نمو و کاهش محصول با تراکم جمعیت نماتد در خاک و همچنین سن درختان و نییز جنس خاک ارتباط مستقیم دارد.
نتیجه گیری
ایران با حدود 400 هزار هکتار سطح زیرکشت پسته از بزرگ ترین تولیدکنندگان این محصول در دنیا به شمار می آید. مقدار تولید پسته در ایران در حدود 250 -150 هزارتن است. بنابراین مشخص می گردد که مقدار تولید در واحد سطح پایین است. متخصصین و کارشناسان صنعت پسته دلایل زیادي براي این امر عنوان نموده اند که از آن جمله می توان به عدم استفاده از پایه و ارقام پر بازده ، خرده مالکی حاکم بر باغات پسته، کمیت و کیفیت پایین آب آبیاري، شور و قلیا بودن خاك اغلب باغات پسته، شرایط اقلیمی و مدیریت ضعیف باغات در جنبه هاي مختلف، اشاره نمود. یکی از جنبه هاي ضعیف مدیریتی در مناطق پسته کاري کشور مدیریت تغذیه و کوددهی باغات یا به- طورکلی مدیریت خاك و تغذیه گیاه می باشد. اغلب باغ داران پسته کار سالیان متمادي بدون توجه به نیاز خاك و درختان پسته و به طور سنتی به کوددهی در باغات خود پرداخته اند و این مسئله باعث برهم خوردن تعادل عناصر غذایی در خاك و درختان پسته گردیده است که یکی از دلایل مهم عملکرد پایین محصول پسته در بسیاري از مناطق به شمار می آید. پس بسیار مهم است که با استفاده از کود های مناسب درخت پسته که حاوی عناصر مفید هستند نیاز درخت را به طور کامل تامین کنیم تا در زمان باردهی درخت قوی باشد. تنظیم یک برنامه کودی پسته به عوامل مختلفی مانند شناخت نوع رشد نهال، نیازهای آن، نوع خاک و عناصر مورد نیاز برای رشد پسته بستگی دارد.