صفر تا صد کاشت شلغم

  • نام انگلیسی Turnip
  • نام علمی Brassica rapa

مقدمه

شلغم  قسمت خوراکی آن هیپوکوتیل متورم شده و بخش بالایی ریشه است  که مصرف خوراکی دارد.  شلغم یکی از سبزی های ریشه ای دو ساله می باشد ، ولی به عنوان سبزی یک ساله کشت و کار می شود. این سبزی به صورت تازه و یا خشک شده به عنوان غذا در تهیه سوپ و سالاد استفاده می شود ، برگ های سبز روشن و نازک آن به عنوان یک سبزی قابل پخت دارای ارزش غذایی بالایی می باشند. کشت شلغم از طریق بذر در مزرعه و همچنین گلدانی امکانپذیر است.

نیازهای اساسی کاشت شلغم

  • خاک

    بهترین خاک برای رشد شلغم خاکی مرطوب از ترکیب شن و ماسه است که ph آن نیز عددی ما بین 6 تا 7.5 باشد.

  • دما

    بهترین زمین برای کاشت شلغم زمینی است که در منطقه ای نسبتا سرد سیر واقع شده باشد. گیاه شلغم در برابر هوای خنک مقاوم و در برابر گرمای زیاد به شدت ضعیف و حساس است. شلغم در دمای 7 الی 24 درجه سانتی گراد بهترین رشد را دارد. بهتر است قبل از اینکه دمای هوا از 24 درجه سانتیگراد بیشتر شود، برداشت شود؛

  • آبیاری

    شلغم از جمله سبزیجاتی است که به آبیاری زیادی نیاز ندارد به خصوص اگر در اواخر شهریور ماه کشت شود و از باران های پاییزه برخوردار باشد. شلغم به 1 اینچ (2.5 سانتی متر) آب در هفته نیاز دارد. هرچه آبیاری کمتر شود باعث سفت  و تلخ شدن ریشه ها می شود، اما آبیاری بیش از حد نیز باعث پوسیدگی می شود.

  • نور

    زمینی را انتخاب نمایید که شدت تابش نور خورشید در آن زیاد نباشد. شلغم به نوری میانه برای رشد نیاز دارد. اصطلاحا زمین آفتاب-سایه ای مناسب کاشت شلغم است.

تناوب زراعی

کشـت مـداوم یـک گیـاه یـا گیاهـان متعلـق بـه یـک خانـواده باعـث افزایـش جمعیــت عوامــل بیمــاریزای گیاهــی خــاکزاد در مزرعــه میشــود. یکــی از مهمتریــن اهــداف تنــاوب زراعــی، کمکــردن جمعیــت عوامــل بیمــاریزای گیاهـی در خـاک اسـت. براسـاس نتایـج تحقیقـات در سـالهای اخیـر، بقایـای گیاهـان خانـواده کلـم )ازجملـه کلـزا و شـلغم) بـه دلیـل داشـتن ترکیبـات گلوکوزینـوالت، خاصیـت ضدقارچــی دارنــد و باعــث افزایــش باکتری هــای مفیــد خــاک می شــوند. قــراردادن گیاهــان خانــواده کلــم در برنامــه تنــاوب یــا اســتفاده از آنهــا بــه عنــوان گیــاه پوششــی یــا کــود ســبز، بــه کنتــرل بیماریهــای گیاهــی خـاکزاد (ازجملـه پوسـیدگی ریشـه و مـرگ گیاهچـه بـر اثـر قـارچ ریزوکتونیـا( کمک می کند.

تاريخ كاشت

تعيين زمان مناسب كشت بذر بستگي به آب و هواي منطقه دارد.  گیاه شلغم را با توجه به درجه حرارت محیط از اول فروردین ماه تا اول تیرماه می کارند تا محصول پیش رس بدست آورند. ولی برای کشت عادی مناسب ترین زمان کشت شلغم، پائیز و اوایل شهریور ماه است، که محصول بهتری عاید می شود. در کشت عادی شلغم بایستی مراقبت شود که بذر انواع پیش رس را در ماههای شهریور و مهرماه و بذر انواع دیر رس را از مردادماه تا شهریورماه بکارند.

میزان بذر

میزان بذر برای کشت شلغم آن حدود ۳-۲ کیلوگرم در هکتار می باشد . نشا کردن بوته ها سبب بدشکل شدن ریشه می گردد .

عمق کاشت

تعيين عمق كاشت بذر بستگي به ريزي و درشتي آن و نوع خاك داشته و از 1-3 برابر قطر بزرگترين بذر متغير است، کشت شلغم  از طریق بذر انجام می شود . بذر شلغم کوچک و سیاه مایل به قرمز است و در عمق ۵/۱-۱ سانتی متر کاشته می شود .

تراکم بوته ها

فاصله بین دو بوته از یکدیگر ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر و فاصله خطوط در ردیفکاری ۲۰ سانتی متر باشد. در تابستان و روزهای گرم آب بیشتری به زمین می دهند تا محصول آبدار و خوش طعم گردد.

انتخاب بذر

بذری که برای کاشت شلغم انتخاب می شود باید تميز، سالم و مقاوم از حيث بيماريها و آفت، واريته مناسب و دارای قدرت جوانه زنی بالا باشد. به طور كلي كشاورز بايد از مشخصات بذر، ميزان جوانه زدن و مواد خارجي موجود در آن مطلع بوده و همچنين بر شرايط محيط كشت و اين كه چند درصد امكان جوانه زدن در مزرعه وجود دارد (فاكتور مزرعه) نيز آگاهي كافي داشته باشد در غير اين صورت مقدار بذر مورد نياز كاملًا مشخص نشده و بذرپاشي گاهي پرو گاهي تنك انجام ميگردد كه هر دو صورت نمي تواند دلخواه باشد.

مراحل ر شد شلغم

  • قبل از کاشت

    بهتر است در این مرحله زمین را با مواد معدنی مورد نیاز قبل از کاشت بذر نیز تغذیه کنید.

    در این فاصله زمانی مصرف کودهایی حاوی فسفر، اوره، پتاس، گوگرد و  اسید هیومیک می تواند زمین غنی شده ای را برای کاشت شلغم فراهم آورد.

  • جوانه زنی

    پس از اینکه بذر های شلغم جوانه زدند و اصطلاحا برگ های آنها از ساقه نمایان شد زمان آن است تا ریشه ضعیف شلغم را با کود NPK ۲۰-۲۰-۲۰   تغذیه کنید.

    توصیه می کنیم برای هر هکتار زمین زیر کشت شلغم 2 کیلو NPK و با روش محلول باشی به خورد جوانه ها بدهید.

  • رشد کامل بوته

    پس از آنکه جوانه های شلغم تبدیل به گیاهانی علفی و سرسبز شدند حال وقت آن است تا ریشه های آنها را که همان شلغم ها یا محصول نهایی هستند، تقویت کنید.

    چرا که از این موقع به بعد رشد گیاه متوقف و رشد میوه آغاز می گردد.

    در این هنگام توصیه می کنیم برای هر هکتار زمین از 5 الی 10 لیتر  اسید هیومیک  در هنگام آبیاری استفاده کنید تا انرژی آنها به خورد میوه شلغم برود.

  • شروع رشد میوه

    هم زمان با شروع رشد میوه شلغم  توصیه می شود باری دیگر از کود NPK اما با دوز بالای فسفر به اضافه حدود نیم کیلو گرم کود اسید آمینه به شیوه محلول پاشی استفاده کنید.

    با این برنامه شک نداشته باشید که اگر بلایی طبیعی زمین زراعی شما را تهدید نکند محصول سالم و مرغوبی تولید خواهید کرد.

  • اواسط رشد میوه

    در مرحله قبل زمین را برای شروع رشد شلغم تقویت کردید حال وقت آن است تا زمین را برای حفظ میوه از آفات احتمالی تقویت کنید.

    در این مرحله توصیه می کنیم یک بار دیگر با روش محلول پاشی حدودا 1000 تا 1500 گرم از کود NPK  با دوز پتاس بالا به اضافه اسید هیومیک مایع را روی برگ های شلغم اسپری نمایید.

  • رسیدگی میوه

    برای اینکه مطمئن باشید محصول شلغم شما درجه یک شده است توصیه می کنیم 1 ماه یا 20 روز قبل از برداشت با روش آبیاری حدودا 20 لیتر هیومیک مایع را به خورد زمین بدهید.

آفات و بیماری های شلغم

پروانه سفیده شلغم Turnip White Butterfly

این آفت با نام علمی Pieris napi L در بیشتر مناطق كشور مشاهده گردیده است. لارو این آفت از برگ گیاهان میزبانی از خانواده چلیپائیان، كلم و تربچه تغذیه می كند. لاور این پروانه ها بر اثر حمله به برگ ها ممکن است گیاه را به کلی بی برگ نماید و بدینوسیله رشد گیاه را به تعویق انداخته و آنرا ضعیف کند.