برنامه تغذیه بادمجان در مراحل رشد

مقدمه

بادمجان با نام علمي Solanum melongena L. یکی از سبزیجات مهم خانواده Solanaceae می باشد. مجموع توليد بادمجان دنيا حدود 45 ميليون تن است. چين با 58% (29 ميليون تن)، هند با 12 ميليون تن و ايران با 1.3 ميليون تن رتبه هاي اول تا سوم توليد دنيا را در اختيار دارند. استانهاي مهم توليدكننده بادمجان كشور عبارتند از: خوزستان، هرمزگان، تهران، فارس، سيستان و بلوچستان، خراسان رضوي، بوشهر و منطقة جيرفت وكهنوج است. این گیاه ظریف پایا و گرمسیری است که اغلب به عنوان یک گیاه حساس و نیمه مقاومِ یک‌ساله در مناطق معتدل کاشته می‌شود. بادمجان منبع بسيارخوبي از ويتاميـن ها و مواد معدني است و از لحاظ ارزش غذايي كل با گوجه فرنگي قابل مقايسه مي باشد. علاوه بر ويتامين ها و مواد معدنی، بادمجان داراي فيتونوترينت هايي است كه خاصيت آنتي اكسيداني فوق العاده اي دارند . اجزاي فنوليكي داراي خاصيت ضدسرطاني، ضدكلسترول بد خون و ضدويروسي مي باشد.
ارقام مختلف گیاه میوه‌هایی در اندازه، شکل و رنگ‌های مختلف می‌دهند، گرچه معمولاً بنفش هستند. رایج‌ترین گونه کشت‌شدهٔ ارقام بادمجان در اروپا و آمریکای شمالی تخم‌مرغی‌شکل و کشیده‌است و ۱۲ الی ۲۵ سانتی‌متر طول و ۶ الی ۹ سانتی‌متر عرض و پوست بنفش تیره دارد. طیف گسترده‌ای از اشکال بادمجان، با اندازه‌ها و رنگ‌های مختلف در هند و دیگر نقاط آسیا رشد می‌کند. رنگ‌های بادمجان از سفید تا زرد یا سبز، و همچنین بنفش مایل به قرمز و بنفش تیره متفاوتند.

گیاهشناسی بادمجان

از نظر گیاهشناسی در مناطق گرم و استوایی یک گیاه چندساله است ولی در مناطق معتدله و سرد به صورت یک سبزی یک ساله کشت می‌شود زیرا بوتة آن در اثر سرمای زمستان خشک شده و از بین می‌رود. بوتة آن دارای ساقة قوی و خشن و تا حدودی چوبی است. ارتفاع بوته بین 6/0 تا 1 متر است. برگ‌ها پهن و کشیده بوده و به طور متناوب روی ساقه قرار دارند و شاید پوشیده از کرک باشند.

میوة آن سته و دارای شکل، رنگ و اندازة بسیار متنوع است. شکل میوه تخم‌مرغی شکل، براق و بنفش گوشتی سفید و بافتی گوشتی دارد، ممکن است قلمی و کشیده و یا در برخی از ارقام نظیر بادمجان‌های دلمه‌ای، عرض میوه بیشتر از طول آن باشد. میوة بادمجان به رنگ‌های سیاه، ارغوانی، بنفش، بنفش مایل به سیاه و سفید دیده می‌شود.

کاسبرگ‌های سبز و گوشتی همراه با میوه رشد کرده و در برخی از ارقام کاسبرگ‌ها دارای خارهای ریزی هستند. هنگام برداشت میوه بادمجان، کاسبرگ‌ها با قسمتی از دمگل همراه میوه جدا می‌شوند. بادمجان گیاهی خودگشن است و گل‌ها به رنگ بنفش و گاهي سفیدرنگ دیده می‌شوند. گل ها به صورت منفرد و یا در خوشه های دو یا چندتایی ظاهر می شوند. وقتی گلها به صورت منفرد باشند میزان ریزش آنها ۸۰ درصد کمتر از حالتی است که به صورت خوشه ای ظاهر شوند. گل ها به اندازه ۳ تا ۵ سانتیمتر با دمگل مشخص، دارای ۵ کاسبرگ، ۵ گلبرگ به هم پیوسته به رنگ بنفش و سفید و ۵ پرچم زرد رنگ که مادگی را کاملا احاطه کرده می باشند.

نیازهای اساسی بادمجان

  • خاک

    بادمجان براي رشد مناسب احتياج به حاصلخيزي خاك و تغذيه كافي دارد . بادمجان ميتواند در تمامي خاكهاي سبك شني تا سنگين رسي رشد نمايد. خاك لوم شني براي زماني كه زودرسي مورد نظر است ايده آل ميباشد. خاك هاي سنگين براي عملكردهاي طولاني تر و تأخيري توصيه مي گردد . براي رشد مناسب بادمجان PH 5.8 تا 6.5 مناسب مي باشد . ضمناً ازكشت بادمجان درمزارعي كه قبلاً گياهان خانواده Solanaceae ( گوجه فرنگي، سيب زميني، فلفل و بادمجان) كشت شده است بايستي پرهيز شود . بادمجان يك محصول با طول دورة رشد نسبتاً طولاني است و از جمله سبزيجاتي است كه مواد غذايي زيادي از زمين جذب مي كند. بدين منظور ميبايست ازكودهاي آلي و شيميايي قبل ازكشت و همچنين ازكودهاي شيميايي به صورت سرك پس ازكاشت استفاده گردد.

  • دما

    بادمجان بومي نواحي گرم بوده و در مقابل سرما حساس است (دماي كمتر از 16 درجه سانتيگراد خسارت به بارمي آورد ). براي توليد بادمجان، يك فصل رشد طولاني حدود 120 روز نياز است. بهترين رشد بادمجان دردماي 21 تا 29 درجه سانتيگراد اتفاق ميافتد. دما و رطوبت بالا نيز عملكرد را كاهش ميدهد. چون یک سبزی فصل گرم است در دماهای نسبتاً بالا رشد خوبی دارد. به سرما و یخبندان حساس است و در بین سبزیجات خانوادة سولاناسه، حساس‌ترین سبزی به دمای پایین است (دماهای کمتر از C°16 می‌تواند برای آن خسارت بار باشد). بهترین دما در روز C°29-24 و در شب C°24-18 )می‌باشد. در زمین‌های مرطوب و سرد نیز محصول خوبی نمی‌دهد و به طور کلی به گرما و آفتاب فراوان نیاز دارد. شرایط آب و هوایی مناسب برای آن شبیه گوجه فرنگی است ولی بادمجان نسبت به گرما مقاومت بيشتري دارد. در کشت‌های گلخانه‌ای و در فصل زمستان، کاهش نور و همچنین کاهش دمای هوا و به ویژه سردشدن خاک می‌توانند باعث اختلالاتی نظیر بدشکل شدن میوه‌ها و ریزش گل‌ها و غنچه‌ها گردند

  • نور

    در اغلب نواحي توليد گلخانه اي در جهان، شدت نور طبيعي در طي زمستان كمتر از مقدار بهينه (كمتر از 1500 فوت كندل يا 16140 لوكس) مورد نياز براي نشاها است. نور دهي تكميلي ميتواند ميزان فتوسنتز و در نتيجه رشد گياه را افزايش دهد .

  • آب

    زمین بادمجان باید دائما مرطوب و نم دار باشد. آبیاری در زمان گلدهی و تشکیل میوه بسیار بحرانی است. کمبود آب در این دوره می تواند منجر به تشکیل شکوفه های انتهایی پوسیده و میوه بدشکل گردد. کاهش اندازه میوه و عملکرد نیز در اثر استرس رطوبتی پدید می آید. تنش رطوبتی در زمان رسیدگی میوه مهمترین عامل محیطی در تلخ شدن محصول می باشد . پژمردگی در اواخر صبح علامت خوبی برای نیاز به آبیاری است. توصیه می شود آبیاری بادمجان در تابستان 3 تا 4 روز یکبار و در بهار و پائیز 6 تا 8 روز یکبار صورت پذیرد. بادمجان یک گیاه ریشه متوسط است که عمق ریشه آن درخاک های با زهکشی خوب حدودا 90 سانتی متر است. پس در هر آبیاری میبایستی خاک حداقل تا عمق 45 سانتی متر خیس گردد. روش آبیاری بستگی به بافت خاک، تسطیح زمین و میزان آب موجود متفاوت است. عموما در کشت بادمجان از آبیاری نشتی (جوی و پشته ای) و سیستم های آبیاری قطره ای استفاده می گردد.

روش های کاشت بادمجان

کشت آن به دو صورت مستقيم و غير مستقيم (نشايي) انجام می‌گیرد. بذر بادمجان برخلاف گوجه فرنگی دورة استراحت طولانی دارد و چون نشاهای جوان از رشد کندی برخوردارند لذا مدت ماندگاری بوته‌ها در خزانه کمی بیشتر از گوجه فرنگی است و حدود 8 تا 12 هفته به طول می‌انجامد. گفته می‌شود که بذرهای دوساله آن از بیشترین میزان قوه نامیه برخوردارند. کشت آن به صورت جوی و پشته‌ای و فاصلة دو ردیف کاشت (عرض پشته) کمی بیشتر از گوجه فرنگی و ممکن است تاcm 120 در نظر گرفته شود. فاصلة بوته‌ها بر روی ردیف‌ها نیز بیشتر از گوجه فرنگی و احتمالاً بهcm 100-80 می‌رسد. عمق کاشت بذر هم حدودcm 5/1-1 است.
در کشت مستقیم، زمان بذرپاشی در فصل بهار و پس از رفع خطر سرماهای بهاره است. برای کاشت مستقیم بادمجان، در صورت پایان دوره سرمای خاک، می توان بذر را مستقیما در زمین کاشت، زیرا بادمجان ها در برابر سرما آسیب پذیر هستند. اگر در مناطق سردتر هستید، اواسط ماه اردیبهشت و اوایل خرداد مناسب است.
در کشت نشایی نشاها را در مرحلة چهار برگه‌شدن و به محض مساعد شدن هوا و برطرف شدن سرما به زمین اصلی منتقل می‌سازند.

قبل از اینکه در مورد برنامه ریزی غذایی و توصیه های کودی بادمجان در تمامی مراحل رشد بدانیم، باید اقداماتی انجام دهیم تا نسبت به میزان کمبودهای خاک کشاورزی ما و مشخصات کامل آن اطلاعات جامعی کسب کنیم. تنها راهی که برای این کار وجود دارد، آزمایش خاک کشاورزی است. پس از اینکه نمونه برداری از خاک انجام شد باید آن را به یک آزمایشگاه معتبر تحویل دهیم تا نتایجی که می خواهیم را در نتیجه آزمایش به ما ارائه دهد و کمبود عناصر در خاک بادمجان نیز به خوبی مشخص شود. این نتایج شامل کمبودهای خاک از نظر مواد غذایی، میزان اشباع و شوری، پی اچ، نوع بافت و میزان حاصلخیزی آن است.

تغذیه بادمجان در مراحل رشد

برای داشتن یک محصول سالم و پر بار، تنها دانستن و اطلاع از عناصر مورد نیاز برای رشد آن کافی نیست. بلکه باید با مراحل رشد آن گیاه نیز به خوبی آشنا بود و بر اساس آن ها زمان مناسبی برای تغذیه آن تنظیم کرد. بنابراین برای اینکه بتوانیم برنامه کوددهی خوبی برای بادمجان تنظیم کنیم، نیاز است تا بدانیم در هر کدام از مراحل رشد، باید چه عنصری به کار ببریم.

  • قبل از کاشت

    لازم است پیش از اینکه گیاه در زمین کاشته شود آن را برای پرورش محصول آماده کرد. بدین منظور می توان در حین آماده سازی زمین ۳۰ تا ۴۰ تن در هکتارکود دامی پوسیده و یا ۱۰ تن در هکتار کمپوست و یا ۳ تن در هکتار کود مرغی را با خاک مزرعه مخلوط نمود. البته اگر زمین مزرعه شنی بوده و یا مزرعه از نظر مواد غذایی ضعیف باشد، می بایست این مقادیر بالاتر در نظر گرفته شود. استفاده از کودهای شیمیایی به صورت مجزا و یا به صورت کود کامل باید در برنامه آماده کردن زمین قرار گیرد. مصرف کودهای شیمیایی می بایست بر اساس آزمون خاک باشد. در صورت کمبود منیزیوم در خاک می بایست از آهک استفاده گردد. کاربرد آهک اگر ۳ تا ۴ ماه قبل از نشاکاری در خاک توزیع و تثبیت گردد بسیار مؤثرتر خواهد بود. به صورت کلی و در صورتی که امکان آزمون خاک وجود نداشته باشد عناصر نیتروژن، فسفر و پتاس به ترتیب به نسبت ۲۰۰، ۱۰۰ و ۱۰۰ کیلو گرم در هکتار توصیه می گردد.

  • مرحله رشد
  • قبل از کاشت
  • نوع کود
  • مصرف کودهای اوره فسفاته و پتاسه و کودهای حیوانی پوسیده و گوگرد (با توجه به آزمون خاک )
  • طریقه مصرف
  • مخلوط کردن با خاک
  • در زمان کاشت

    قبل از پر کردن خاک ظروف موردنظر برای کاشت را ضدعفونی کنید و سپس آن را با خاک مناسب برای کشت بذر ( مخلوط کوکوپیت و پرلیت ) پر کنید. 2 یا 3 دانه در 1 / 4 اینچی حدود 10/4 سانتی متر عمق خاک در هر گلدان فرو کنید. روی بذر را با 1 سانتی متر خاک بپوشانید و آن را آبیاری کنید و در جایی پر نور قرار دهید.
    قبل از پاشیدن بذر در زمین با بذرمال کردن آنها با کودهای محرک رشد نظیر هیومیک اسیدها و جلبک ها درصد و سرعت جوانه زنی را افزایش دهید.
    دونکته : اول اینکه خیساندن بذر، فقط مختص بذرهای لخت و بدون پلت می باشد و نکته دوم اینکه بذرمال در بذرهای پلیت فقط بصورت مصرف خشک قابل بذرمال است نه بصورت مرطوب کردن.

  • مرحله رشد
  • در زمان کاشت
  • نوع کود
  • هیومیک اسیدها و جلبک
  • طریقه مصرف
  • بذرمال
  • بعد از انتقال نشاء

    يك نشاي ايده آل، گياهچه اي است به ارتفاع تا 15 25 سانتي متر ، ريشه دار، عاري ازبيماري و بدون جوانه گل نشاهاي مسن تر پس از انتقال واكنش رشدي سريعي نشان نمي دهند. عمل مقاوم سازي نشاها بايد يك تا دو هفته قبل از انتقال نشاها به مزرعه صورت پذيرد. اين كار با كم كردن تدريجي آب، به منظور مقابله با تنش رطوبتي پس از نشاكاري، هوا دهي به منظورمقاومت در برابر كاهش درجـه حرارت و همچنين آفتـاب دهي به منظور مقاومت به تابش مستقيـم آفتـاب درمزرعـه صورت مي گيرد. در این مرحله نحوه کوددهی بادمجان باید به صورت محلول در آب و همزمان با آبیاری باشد. یکی از کودهای مورد نیاز برای این مرحله از رشد، هیومیک اسید است. این کود از جوانه ها در برابر تنش های مختلف محافظت می کند. اگر خاک کشاورزی کمبود نیتروژن داشت لازم است علاوه بر هیومیک اسید از کودهای اوره نیز استفاده کرد.

  • مرحله رشد
  • انتقال به زمین اصلی
  • نوع کود
  • هیومیک اسید
  • طریقه مصرف
  • محلول پاشی
  • مرحله 5-6 برگی

    نیتروژن عنصر اصلی در رشد رویشی است. این عنصر پر مصرف ترین ماده غذایی برای گیاهان است. نیتروژن باعث افزایش برگ دهی، رشد رویشی و افزایش طول ساقه می گردد. این عنصر را در اوایل رشد برای برگ دهی بهتر و رشد بیشتر بوته های بادمجان استفاده می کنند. کود اوره معروف ترین کود دارای نیتروژن است که از قدیم الایام برای انواع محصولات صیفی و سبزی استفاده می شود. این کود ممکن است باعث تجمع نیترات در گیاهان گردد و سلامت انسان ها را به خطر بیاندازد.
    کود مرغی مایع کودی ارگانیک است و با داشتن درصد نیتروژن بالا به فرم آلی است و می تواند جایگزین خوبی برای انواع کود های اوره و غیر ارگانیک باشد. مصرف این کود به صورت آبیاری انجام می گردد و تاثیر چشم گیری در افزایش برگدهی و رشد رویشی گیاه خواهد داشت.

  • مرحله رشد
  • رشد رویشی
  • نوع کود
  • کودهای ان پی کی با درصد نیتروژن بالا
  • طریقه مصرف
  • محلولپاشی
  • گلدهی

    در این مرحله تعداد گل بیشتر و پیرو آن قوی بودن بوته در حدی که بتواند گل را نگه داشته و تبدیل به میوه کند باعث افزایش باردهی و میوه دهی و نهایتا تناژ کلی محصول می گردد. پس برای برداشت خوب و اقتصادی باید تعداد گل و میوه را روی هر بوته افزایش داد و بوته را به قدری قوی کرد که توانایی پشتیبانی و تولید محصول با کیفیت را داشته باشد. پتاسیم اصلی ترین عنصر در این مرحله است.
    این عنصر باعث افزایش گلدهی، میوه دهی، درشت شدن میوه و در کل افزایش کیفی و کمی محصول می گردد. برخی از عناصر میکرو مانند آهن، منگنز و روی نیز در این امر دخیل هستند.

  • مرحله رشد
  • شروع گلدهی
  • نوع کود
  • کودهای فسفره و ریزمغذی ها مانند ان پی کی 10 52 10 + TE
  • طریقه مصرف
  • محلولپاشی
  • تشکیل میوه

    بادمجان در طول دوره میوه دهی نیازمند یک کمپلکس کامل از مواد غذایی میباشد. استفاده از تمامی عناصر مورد نیاز گیاه در این مرحله بسیار حائز اهمیت می باشد. تشکیل میوه در بادمجان تحت تاثیر عناصر نیتروژن فسفر و پتاسیم است. استفاده از عناصر ریزمغذی مانند آهن و منیزیم باعث افزایش باردهی و افزایش کیفیت میوه ها خواهد شد.
    درست است که در مرحله قبل، در برنامه کوددهی بادمجان پتاسیم به اندازه کافی گنجانده شد تا غده ها تشکیل شوند، اما هنوز هم به مقدار کافی از این عنصر نیاز است تا میوه ها به اندازه کافی رشد کنند و بزرگ شوند. بنابراین هنوز هم دادن کودهای پتاس بالا توصیه می شود.
    در این مرحله مصرف کود هیومیک اسید نیز می تواند مفید باشد.

  • مرحله رشد
  • تشکیل میوه
  • نوع کود
  • کودهای پتاس بالا و هیومیک اسید
  • طریقه مصرف
  • محلول پاشی
  • دوره رشد میوه

    در برنامه غذایی بادمجان برای داشتن میوه های با کیفیت بایستی یک ریتم غذایی خاص و مشخص و منظم را مصرف نمود. گیاه بادمجان دارای رشد نامحدودی بوده و از این نظر نیز پر مصرف می باشد. نیازهای غذایی در طی رشد میوه افزایش یافته و گیاه نیازمند دریافت تمامی عناصر است.
    در برنامه غذایی بادمجان در این مرحله می بایست از کود سه بیست استفاده کرد.

  • مرحله رشد
  • رشد میوه
  • نوع کود
  • کود سه بیست
  • طریقه مصرف
  • محلول پاشی

آفات و بیماری های بادمجان

آفات مهم بادمجان عبارتند از:

این آفت زمستان را به صورت شفیره قهوه ای رنگ در عمق 8-5 سانتی متری خاک به سر می برد. د راوایل بهار شب پره های ماده مدتی پس از خروج جفت گیری کرده و تخم های خود را به صورت انفرادی یا دسته ای در سطح زیرین برگ های جوان قرار می دهند. بیشترین فعالیت حشرات بالغ (تغذیه، جفت گیری و تخم گذاری)در شب و در فاصله زمانی ساعت های 2 تا 6 بامداد انجام می شود. هر حشره به طور متوسط 700-600 تخم می گذارد. لاروها حدود 30-60 دقیقه به دنبال محل مناسبی برای نفوذ می گردند و ساقه ها و میوه های حساس را سوراخ می کنند. میوه ها همیشه بر ساقه ترجیح داده می شوند. لاروها میوه ها را سوراخ کرده و با فضولات خود سوراخ ها ی کوچك ورودی را مسدود می کنند و با ایجاد تونل داخل میوه ها ایجاد خسارت می کند و باعث کاهش عملکرد می شوند.


_ مدیریت:
کنترل زراعی
1. تغذیه مناسب با کودهای ازته، پتاسه و فسفره
2. کاهش خسارت آفت با کشت مخلوط بادمجان با رازیانه یا سیاهدانه و یا گشنیز
3. استفاده از ارقام مقاوم و متحمل (ارقام دارای میوه های بزرگتر و پوست ضخیم مقاوم تر می باشند(

در ابتدا لاروها به صورت گروهی از سطح پشتی برگ ها شروع به تغذیه کرده و از سطح اپیدرم بالایی خارج می شوند و به برگ حالت پنجره ای شکل می دهند، به طوری که از تمام پهنك برگ فقط رگبرگ ها می ماند. اگرچه میوه ها محل اصلی تغذیه لاروها نیستند، اما گاهی از میوه نیز تغذیه می کنند. در صورت بالا بودن جمعیت لاروها کلیه قسمت های برگ حتی رگبرگ ها خورده شده و لارو برای ادامه تغذیه به وسط بوته ها نفوذ کرده و حتی قسمتی از سر ریشه ها را نیزمورد تغذیه قرارمی دهند و باعث خشکیدن بوته ها می شوند.


_ روش های ردیابی و پایش
ردیابی مشاهده ای: بازدید برگ های گیاه میزبان( سطح زیرین برگ) و مشاهده آثار خسارت و مشبك شده برگهای گیاه میزبان استفاده از تله های نوری: با توجه به این که شب پره ها به سمت نور جلب می شوند، می توان از تله های نوری برای تعیین زمان ظهور حشره کامل استفاده کرد
ردیابی فرمونی: ردیابی با نصب تله های فرمون جنسی برای ردیابی و کاهش جمعیت حشرات بالغ، تله ها را باید قبل از ظهور اولین نسل آفت تا آخر فصل به تعداد حداقل یك تله در هکتار در ارتفاع 50 سانتیمتری روی یك قیم نصب کرده و هر 4 تا 6 هفته آنها را تعویض کرد.
_ مدیریت
کنترل علف های هرز اطراف و داخل مزارع، در مزارع آلوده برای جلوگیری از خسارت این آفت در سالهای بعد باید اقدام به جمع آوری میوه های آلوده نموده و با انجام شخم عمیق و یخ آب زمستانه شفیره های زمستانگذران را در خاک از بین برد.

بر اثر فعالیت تغذیه ای حشرات کامل، پوره ها و تغذیه از شیره سلولی، نقاط سفید رنگ متمایل به زرد روی برگ ها ایجاد شده، پیچیدگی برگ ها، پژمردگی، ضعف، تغییر رنگ برگ ها، لکه های فرورفته براق در اطراف رگبرگ ها و رنگ نقره ای سطح زیرین برگ وفضولات سیاهرنگ حشره در محل نقطه های نقره ای رنگ که نشان دهنده سلول های بدون کلروفیل است، مشاهده می شود. آسیب به قسمتهای گل به ویژه مادگی گل، ممکن است باعث ریزش گل ها شود و یا در صورت تشکیل میوه، باعث بدشکلی میوه (صورت گربه ای شدن) شود. تغذیه یا تخمگذاری در میوه های کوچك باعث ایجاد سوراخ خصوصاً در انتهای میوه شده که این سوراخ گسترش پیدا می کند.


_ کنترل
کنترل زراعی:
1. حذف علفهای هرز
2. استفاده از صفحات آلومینیومی منعکس کننده نور فرابنفش
3. عملیات خاک ورزی مناسب به منظور از بین بردن پناه گاه های زمستان گذرانی آفت
4. استفاده از ارقام متحمل
5. کاشت ارقام زودرس

کنترل شیمیایی:
به طور کلی کنترل شیمیایی تریپس ها به دلیل محل زندگی و فعالیت این حشره در لابه لای گل ها و داخل جوانه ها سخت است. استفاده از حشره کش ها روی تخم ها تاثیر نداشته زیرا تخم ها داخل بافت گیاه گذاشته می شوند. تاثیر سموم روی پوره و حشره کامل تریپس می باشد.
1. دیکلرووس( ددواپ) %50 EC به میزان 8/0 در هزار در گلخانه و سبزی کاری: 2-5/1 در هزار
2. مالاتیون %EC57 به میزان 2 در هزار
3. هپتنفوس %EC50 به میزان 1 در هزار
4. تیاکلوپراید+دلتامترین %OD11 به میزان 7/0 لیتر
5. سپروتترامات %SC10 به میزان 6/0 لیتر در هکتار
6. اسپینوساد %SC24 به میزان 200 میلی لیتر در هکتار
7. فلوکسامتاماید %EC10 به میزان 5/0 در هزار( تریپس غربی گل)
8. آسفیت %SG90 به میزان 7/0 در هزار
9. دلتامترین %5.EC2 300 میلی لیتر در هکتار
10. فییپرونیل %2.0 G 60 کیلوگرم در هکتار
11. سروایکس( %EC40 به میزان 5/2 در هزار

کرم غوزه با نام علمی ( Heliothis) Helicoverpa ، خسارت مستقیم شامل خوردگی برگ ها، گل ها، ساقه ها و میوه ها، کاهش سطح فتوسنتزی، کاهش میزان تولید و عدم بازار پسندی میوه های آلوده می باشد. خسارت غیرمستقیم ناشی از آلودگی های ثانویه در اثر گسترش پاتوژنها روی بافت میوه ها می باشد.


_ پیشگیري
از آنجایی که لاروها سریعاً میوه ها را سوراخ کرده و وارد می شوند، کاربرد حشره کش پس از نفوذ به میوه چندان مؤثر نخواهد بود. پس باید روش هاي پایش براي لاروهاي تازه تفریخ شده یا تخم ها اعمال گردد. براي پایش این آفت و همچنین بهترین زمان مصرف سموم شیمیایی می توان از یک تله فرمون جنسی در هکتار استفاده کرد و یا براي شکار حشرات کامل و کاهش جمعیت آفت باید تعداد حداقل 5-10 فرمون جنسی را به همراه تله تخصصی در هر هکتار مزرعه استفاده کرد.
_ کنترل
کنترل بیولوژیک:
از حشره کش میکروبی بر پایه باکتري Bacillus thuringiensis(B t) براي کنترل بیولوژیک این آفت به خصوص در سنین پایین لاروي در سطح وسیع می توان استفاده کرد.
زنبورهاي پارازیت براکون (hebator Brracon )پارازیت کننده لارو و همچنین تریکوگراما Trichogramma .spp پارازیت کننده تخم آفت را می توان در ساعات اولیه روز در مزرعه رهاسازي کرد.
استفاده از ارقام مقاوم مانند ردکلود (Cloud Red )و امپریال (Imperial ) می تواند در کاهش این بیماری مفید باشد. زیرا این واریته هاي مقاوم داراي ماده اي به نام توماتین (Tomatin )هستند که باعث توقف رشد لارو می شود.
کنترل شیمیایی:
در صورت ردیابی حشره بالغ در سطح مزرعه باید بلافاصله از سموم شیمیایی استفاده شود. استفاده از سموم ایندوکساکارب (آوانت) به میزان 250 سیسی در هکتار، اسپینوساد (تریسر) به میزان 150 سیسی در هکتار، کروموفنوزاید (ماتریک) به میزان 5/1 لیتر در هکتار، فلوبندیامید (تاکومی) به میزان 2/0 در هزار، آلفا ٩ سایپرمترین +تفلوبنزورون (ایمونیت) به میزان 75/0 در هزار، پیریدالیل (سومی پلئو) به میزان 200 سیسی در هکتار و آزادیراختین (نیمارین، با منشاء گیاهی) توصیه شده است.

تغذیه از شیره آوندی و تضعیف گیاه، همچنین ترشح عسلك و عدم کیفیت محصول، ایجاد گال و پیچیدگی که روی رشد گیاه تأثیر میگذارد، از موارد خسارتزایی سفیدبالك ها هستند. این آفات همچنین ناقل ویروس های بیماریزای گیاهی می باشند.


_ پیشگیري
از بین بردن بقایاي گیاهی و مبارزه با علف هاي هرز، شخم عمیق پس از برداشت باعث از بین بردن پناهگاه هاي زمستانگذران این آفت می شود.
_ کنترل
کنترل بیولوژیکی
سفیدبالک ها به دلیل قدرت تولیدمثل زیاد و چرخه زندگی کوتاه سریعاً نسبت به سموم مقاوم می شوند. بنابراین باید از تلفیقی از روش ها براي کنترل این آفت استفاده کرد. زنبورپارازیتوئید formusa Encarsia براي کنترل این آفت در سطح وسیع رهاسازي می شود.
کنترل شیمیایی
1. دیکلرووس %50 EC به میزان 8/0 در هزار در گلخانه و سبزی کاری: 2-5/1 در هزار در مزرعه
2. تیاکلوپراید+دلتامترین %OD11 به میزان 1 لیتر در هکتار
3. تیامتوکسام %SC24 به میزان 25/0-2/0 لیتر در هکتار
4. اسپیرومسیفن %SC24 به میزان 4/0 لیتر در هکتار
5. آزادیراختین با نام تجاری) نیمارین )%15.0 EC با غلظت 5/2 لیتر در هکتار در مزرعه و 5/2 در هزار در گلخانه، با فرموالسیون %EC3 به میزان 4 در هزار
6. دینوتفوران %SG20 به میزان 75/0 کیلوگرم در هکتار
7. تیامتوکسام+المبداسای هالوترین (افوریا )%7.SC24 به میزان 3/0 در هزار (گلخانه(
8. پیرترین (پایروتروم %EC5( به میزان 4 در هزار(گلخانه)
9. اسپیروتترامات %10 SC به میزان 75/0 لیتر در هکتار و 750 میلی گرم در هزار در گلخانه
10. تیامتوکسام+آبامکتین %5.SC18 به میزان 75/0 در هزار
11. فلوپیرادیفوران %SL20 به میزان 75/0 در هزار
نکته: جهت جلوگیري از ایجاد مقاومت در حشره حتی الامکان از هر یک از سموم توصیه شده در هر دوره کشت یک و یا حداکثر دو بار استفاده شود و سموم فوق به تناوب مصرف شوند.

بیماري هاي مهم بادمجان

درمحل آلودگی ابتدا لکه ای به رنگ قهوه ای تیره و یا سیاه پدیدار می گردد که به تدریج به طرف بالا وپائین واطراف محل آلودگی پیشروی می کند. پس از چندی عامل بیماری به بافت های مجاور لکه نفوذ کرده و مانع جریان شیره های آوندی می گردد. اندام گیاهی مورد حمله پژمرده و خشك می گردد. گاهی اوقات درمحل آلودگی، زخم و حالت پوسیدگی نیز مشاهده می گردد. اگر شاخه ای آلوده گردد، همان قسمت و اگر ساقه اصلی و یا طوقه مورد حمله قرارگیرد، تمامی بوته خشك می گردد.در مناطق مرطوب و بارانی علاوه بر ریشه و طوقه، قسمت های خارج از خاک نیز آلوده می شوند. در مناطقی که این بیماری مشاهده می گردد بیشتر آلودگی و خشکیدگی قسمتهای هوایی گیاه جلب توجه می کند و این بدان علت است که در این مناطق بادمجان در فصل بارندگی به محصول دهی می رسد و احتمالاً دمای خاک در این زمان کمتر از دمای مورد نیاز برای رشد بهینه عامل بیماری است.


_ کنترل زراعی و بهداشتی
1. ضدعفونی خاک خزانه
2. حذف شاخ و برگ و میوه های آلوده
3. شخم عمیق و زیر خاک کردن بقایای گیاهان
4. تناوب زراعی سه ساله (ذرت و گیاهان غیر میزبان(
5. فاصله دار کاشتن بوته ها
6. ضدعفونی ابزارآلات کشاورزی پس از استفاده در مزارع آلوده
7. جلوگیری از فشردگی خاک و تجمع آب در مزارع بیش از 24 ساعت
8. خاکورزی و زهکشی مناسب

نشانه های بیماری ابتدا به صورت لکه های کوچك گرد تا زوایه دار، قهوه ای تیره تا سیاه، به شکل نامنظم و پراکنده روی برگ های مسن تر ظاهر می شوند و معمولا از حاشیه برگ ها شروع می شوند. با پیشرفت بیماری علائم به صوت دوایر متحدالمرکز تیره با حاشیه زرد قابل مشاهده است که با زیاد شدن لکه ها برگ ها خشك می شوند. در شرایط مساعد و گسترش بیماری، برگ ها به صورت کامل از بین می روند. زخم ها ممکن است روی ساقه و دمگل به شکل کشیده و قهوه ای رنگ به وجود آیند. خسارت اصلی روی میوهها به صورت لکه های درشت و سیاهرنگ در ناحیه اتصال میوه به دمگل می باشد و در ادامه عارضه آفتاب سوختگی دیده می شود.


_ کنترل زراعی و بهداشتی
1. اجتناب از کشت متراکم
2. انتخاب مزارع با زهکشی مطلوب و تهویه مناسب
3. استفاده از بذور و نشاء سالم و گواهی شده.
4. اجتناب از کشت بادمجان پس از کشت محصولاتی نظیر سیبزمینی، گوجه فرنگی و فلفل
5. از بین بردن علفهای هرز( شببو و گزنه که به عنوان میزبان جایگزین عمل میکنند) و بقایای گیاهی آلوده در داخل و خارج از مزرعه.
6. رعایت تناوب زراعی با کاشت محصولات میزبان غیر حساس از جمله غلات.
7. تنظیم دور آبیاری به منظورکاهش رطوبت سطح برگ ها در طول فصل زراعی.
8. اجتناب از آبیاری در شرایط آب و هوای خنك، ابری و غروب که ممکن است ساقه و برگ ها برای مدت طولانی مرطوب بمانند
9. استفاده از سیستم آبیاری قطره ای
10. مدیریت تغذیه
11. استفاده از ارقام مقاوم

نماتود ریشه گرهی

عامل بیماري نماتود ریشه گرهی گونه هاي مختلف Meloidogyne.spp است که شناخته شده ترین آنها در ایران javanica. M است. این نماتدها دارای دامنه میزبانی وسیع بوده و خسارت آن در خاک های سبك و شنی شدیدتر است. دمای مناسب برای توسعه نماتدها 27 درجه سانتی گراد است.
_ علائم
علائم اولیه در بخش هوایی گیاه بصورت توقف رشد، پژمردگی و ظاهر غیر معمول بوته هاي آلوده است. در زیر برگ ها تغییر رنگ به صورت بنفش دیده می شود که از علائم کمبود فسفر ناشی از نماتود است. روي ریشه آلوده نواحی متورم نامنظمی دیده می شود که همان گره ها یا گال هاي نماتود هستند.


_ کنترل
1. استفاده از نشاء سالم در مزرعه
2. آیش زمین به همراه شخم تابستانه براي کنترل علف هاي هرز
3. حذف بقایاي گیاهی و ریشه هاي آلوده و افزایش مواد آلی خاك
4. آفتابدهی خاك (Solarization Soil ) با پلاستیک کشی روي خاك مرطوب به مدت 6-4 هفته
5. ضدعفونی خاك خزانه
6. استفاده از ارقام مقاوم (ارقام متین، برلینا، ایدن، رها، پولاد و زمرد به عنوان مقاوم گزارش شده اند)
کنترل شیمیایی
1. ضدعفونی خاک با متام سدیم با نام تجاری )واپام )%7.32 SL به میزان 50 گرم در هر مترمربع خاک یا 32 گرم در هر مترمکعب بذر قبل از کشت در حرارت 25 تا 30 درجه
2. ایمیسایفوس(نماکیك) با فرمولاسیون %30 SL به مقدار 5/2 در هزار با آب آبیاری (گلخانه(
3. ایمیسایفوس(نماکیك )با فرمولاسیون %5.1 G به مقدار 200 کیلوگرم در هکتار
4. آبامکتین (ترویگو) با فرمولاسیون %2 SC به مقدار 8 لیتر در هکتار همزمان با انتقال نشاء (گلخانه(
5. فلوپیرام (ولوم) با فرمولاسیون %40 EC به مقدار1250-5/937 میلی لیتردر هکتار خیار به صورت نشاء (گلخانه)
6. اسانس روغنی آویشن) oil Thyme پرومکس(به میزان 5 لیتر در هکتار قبل از نشاء (سه مرحله(

این بیماری توسط گونه های مختلف خانواده Erysiphaceae ایجاد می شود.این قارچ باعث ایجاد لکه های سفید کثیف در روی برگ می شود این لکه در ابتدا کوچك وگرد بوده و سپس زاویه دار میشود و روی سطح زیرین و رویی برگ گسترش می یابد و تمام برگ، دمبرگ و ساقه را فرا می گیرد. برگ های پائینی گیاه زودتر مورد حمله بیماری قرار می گیرند. برگ های سفیدک زده ممکن است زرد شده و دفعتاً بمیرند در نتیجه باعث کاهش عملکرد، کوچك شدن اندازه میوه و همچنین آفتاب سوختگی بوته می شود.
این قارچ دامنه میزبانی وسیعی دارد. کنیدی های این قارچ ها با جریانات هوا به فواصل دور منتقل می شوند و قادر به جوانه زنی در شرایط رطوبت نسبی 75-52 درصد هستند. شرایط مناسب دمایی توسعه این قارچ ها در هوایی با دمای 27 درجه سانتی گراد است.


_ کنترل
زراعی و بهداشتی
1. ایجاد امکان تهویه بوته ها
2. رعایت دور آبیاری
3. از بین بردن علف های هرز
کنترل شیمیایی
1. سولفور (اس یونی فلو و کومولوس) %90- WP80 به میزان 3-2 در هزار، %WG80 به میزان 3 کیلوگرم، %DF80 به میزان 3 در هزار( گلخانه)
2. دینوکاپ (کاراتان) 57-FN% 25.18 WP به میزان 2-1 کیلوگرم در هکتار
3. کرزوکسیم متیل %WG50 به میزان 2/0 در هزار
4. آزوکسی استروبین + دیفنوکونازول( ارتیواتاپ، سفیرو یا دیفوروبین) %5.32 SC به میزان 1 لیتردر هکتار در مزرعه، 75/0 در هزار در گلخانه
5. تتراکونازول (دومارک) %EC10 به میزان 5/0 در مزرعه، 4/0 در هزار گلخانه
6. تریفلوکسیاستروبین (فلینت) %50 WG به میزان 250 گرم در هکتار