صفر تا صد کاشت باقلا

مقدمه

گیاه باقلا L faba Vicia متعلق به تیره Fabaceae از جنس Vicia تحت عنوان Faba است. بر پايه گزارش فائو باقلا بعد از لوبيا، نخودفرنگي و نخود چهارمين حبوبات از نظر اهمیت و سطح زیر کشت است. باقلا یکی از مهمترین حبوبات دانه ای است و به عنوان منبعی غنی از پروتئین، سلولز و مواد معدنی در کشورهای درحال توسعه برای انسان و در کشورهای صنعتی برای حیوانات استفاده می شود. علوفه آن نیز به واسطه داشتن درصد پروتئین بالا دارای ارزش غذایی فراوانی است. این گیاه یکی از کارآمدترین تثبیت کننده های نیتروژن است و میزان تثبیت نیتروژن آن تا 260 کیلوگرم در هکتار برآورد شده است.

نیازهای اساسی کاشت باقلا

  • خاک

    بهترین بافت خاک برای کشت باقلا، بافت نسبتا حاصلخیز و رسی شنی است. ولی بهترین محصول در خاک های غنی از مواد آلی به دست می آید و خاک های هوموس دار نسبتا با نفوذپذیری بالا نیز برای کشت باقلا مناسب هستند. مناسب ترین درجه pH خاک برای باقلا 2/5 تا 8 است.

  • دما

    باقلا محصول فصل خنک است و قادر است دمایی تا ۴-  درجه سانتی گراد را تحمل کند ولی بیش از این دما بوته آن خشک شده و از بین می رود. دمای لازم برای سبز شدن بذر باقلا ۳.۵ تا ۹ درجه سانتی گراد است. بنابراین در مناطقی با زمستان معتدل، این گیاه را در پاییز کاشته و در بهار محصول آن را برداشت می نماییم و در مناطقی با زمستان خیلی سرد در بهار کشت می شود. باقلا نسبت به خشکی هوا خیلی حساس است مخصوصا در مرحله گل دهی. گرمای زیاد ، خشکی هوا و تابش خورشید اثرات نامطلوبی روی مقدار محصول باقلا خواهد داشت. حساس ترین مرحله برای باقلا ۲۰ روز قبل از گل دادن آن می باشد که در مقابل هوای سرد و بارانی و نور کم فوق العاده حساس می باشند.

  • آبیاری

    مقدار آب مورد نیاز بستگی به بافت و ساختمان خاک، شرایط آب و هوایی و … دارد. در خاک های با بافت متوسط به دلیل نفوذ پذیری بیشتر خاک و تبخیر بیشتر آب از سطح خاک، مقدار مصرف آب بیشتر از خاک  های نیمه سنگین می باشد. دور آبیاری برحسب روش کاشت متفاوت خواهد بود. باقلا به تنش رطوبت حساس است و عملکرد بذر آن کاهش می یابد با کمبود رطوبت تثبیت نیتروژن نیز کاهش می یابد برنامه ریزی آبیاری که شامل زمان و مقدار آبیاری است تابع عوامل متعدد مانند شرایط اقلیمی، خاکی، مرحله رشد، روش کاشت، روش آبیاری و دسترسی به منابع آبی می باشد و به طور کلی هر وقت گیاه احتیاج داشت و تشنه بود باید اقدام به آبیاری کرد.

  • نور

    گیاه باقلا باید در آفتاب کامل قرار بگیرد. این گیاه به حداقل روزی 6 ساعت نور مستقیم خورشید نیاز دارد.

تناوب زراعی

باقلا و سایر گیاهان خانواده حبوبات در تناوب زراعی نقش مهمی را از نظر اضافه کردن نیتروژن به خاک ایفا می کنند. این گیاه در تناوب با پنبه، سویا و ذرت، علاوه بر امکان برداشت دو محصول در یک سال، در تقویت خاک مؤثر است و بقایای محصول علوفه مناسبی برای دام های منطقه فراهم می کند. باقلا گیاه مناسبی برای تناوب با پنبه و غلات است و باعث افزایش کیفیت الیاف پنبه و افزایش درصد پروتئین دانه غلات می شود. نباید باقلا را دو سال متوالی در یک زمین کشت کرد و بهتر است بعد از گیاهان وجینی در تناوب قرار گیرد.

انتخاب بذر

مهمترین و اساسی ترین مرحله در یک کشت و کار و زراعت خوب ، انتخاب مناسب بذر می باشد .  اینکه افزایش عملکرد گیاهان زراعی با انتخاب بذر رابطه مستقیمی دارد ، امری اثبات شده است .‏ برای کشت باقلا نیز باید بذری را انتخاب کنیم که علاوه بر دارا بودن کیفیت و یکنواختی از قوه نامیه بالایی نیز برخوردار باشد.

مقدار بذر و آرایش کاشت

میزان مناسب بذر زراعت باقلا در محدوده ۱۲۰ تا ۱۸۰ کیلوگرم در هکتار می باشد. این مقدار ممکن است درمناطق مختلف باتوجه به عوامل مختلف اقلیمی و زراعی تفاوت کند. فاصله ردیف ها با توجه به منطقه مورد کاشت ۶۰ تا ۹۰ سانتی متر و فاصله بوته ها روی ردیف حدود ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر می باشد براساس تحقیقات انجام شده کاشت دو ردیف بذر روی پشته بالاترین عملکرد را داشته است.

تراکم بوته

افزایش تراکم جمعیت گیاهی باعث افزایش گسترش بیماری های برگی، و کاهش تراکم گیاهی در اغلب مواقع باعث کاهش آنها می شود. تراکم بوته مطلوب برای ژنوتیپ هایی با وزن صد دانه 50 تا ۷۰ گرم، بین 25 تا ۳۰ بوته در مترمربع است. تراکم بوته مطلوب برای ارقامی با وزن صد دانه متوسط  80 تا 110 گرم( بین 15 تا ۲۵ بوته در مترمربع و برای ژنوتیپ هایی با وزن صد دانه بالاتر )110 تا ۱۶۰ گرم( بین ۸ تا ۱۲ بوته در مترمربع است.

تاریخ کاشت

تاریخ کاشت یکی از مهمترین عوامل مدیریتی تعیین کننده عملکرد در گیاهان زراعی است. هدف از تعیین تاریخ کاشت، یافتن محدودهای از زمان است که در آن ضمن استفاده از عوامل مساعد محیطی برای سبزشدن و استقرار و رشد رویشی، مراحل نمو گیاه نیز با شرایط نامساعد محیطی برخورد نکند.

بنابراین زمان كاشت باقلا نیز در مناطق مختلف متغیراست. در مناطق معتدل مناسبترین زمان کاشت باقال هنگامی است که گرمای تابستان تمام شده و سرمای زمستان شروع نشده باشد. در مناطق سردسیر کشور کشت باقلا در اواخر زمستان یا اوایل بهار از خسارت سرمازدگی جلوگیری می کند.

عمق کاشت

عمق کاشت بذر باقالا بستگی به عوامل متعدد مانند قدرت و سرعت رویش بذر، قوه نامیه بذر ، رطوبت خاک، بافت خاک، شرایط آب و هوایی، درشتی بذر و … دارد. مناسب ترین عمق کاشت باقلا در بیشتر خاک ها ۵ تا ۷ سانتی متر است.

مراحل رشد باقلا

  • قبل از کاشت

    کوددهی به دو قسمت تقسیم می شود کودهای قبل از کشت یا کودهای پایه که باعث اضافه کردن مواد غذایی به خاک می شوند و مقدار آنها بر اساس آنالیزی که از خاک مزرعه گرفته می شود تعیین می گردد که می تواند شامل کود گرانوله اوره، فسفات ،  پتاسیم ، گوگرد جامد و کودهای دامی پوسیده و یا کود مرغی و کودهای زیستی باشند کودهای زیستی به فرآیند جذب کودهای دیگر که در خاک استفاده شده است کمک می کنند.

  • مرحله رشد
  • قبل از کاشت
  • نوع کود
  • کود گرانوله اوره، فسفات ، پتاسیم ، گوگرد جامد و کودهای دامی پوسیده و یا کود مرغی و کودهای زیستی
  • میزان مصرف
  • براساس آزمایش خاک
  • نحوه مصرف
  • همراه شخم و دیسک
  • کاشت و جوانه زنی

    در این مرحله بذرها پس از جذب آب رشد خود را آغاز کرده و شروع به جوانه زدن می کنند. بنابراین باید عناصری به خاک اضافه شود که به رشد بهتر و بیشتر آن ها کمک کند و مقاومتشان را نیز بیشتر کند. کود های فولویک اسید، هیومیک اسید، نیتروژن و فسفر در این مرحله توصیه می شود.

    اسید هیومیک ها جذب نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و فسفر را در گیاه افزایش می دهند و همچنین با عث افزایش حجم ریشه می شود.

  • مرحله رشد
  • جوانه زنی
  • نوع کود
  • کود های فولویک اسید

    هیومیک اسید

    اوره فسفات

  • میزان مصرف
  • 50 تا 100 گرم در 100 لیتر آب

    5 تا 10 کیلوگرم در هکتار

    15 کیلوگرم در هکتار

  • نحوه مصرف
  • بذر مال

    آبیاری

    آبکود