کاشت تا برداشت یونجه

مقدمه

نام انگلیسی Alfalfa

نام علمی  Medicago sativa

یونجه به عنوان مهم ترين گياه علوفه اي، سازگاري مناسبي به شرايط مختلف اقليمـي يافتـه و امروزه در بيشتر مناطق جهان كشت ميشود. سـطح زيـر كـشت يونجـه در سـطح جهـاني حدود 30 ميليون هكتار است.  در ميان كشورهاي توليد كننده يونجه، ايران در رده هشتم جهـاني قـرار دا رد و ميـانگين سطح زيركشت آن در دهه گذشته بيش از 600 هزار هكتار بوده اسـت كـه توليـدي معـادل  4/3  ميليون تن يونجه خشك را داشته است. يونجه گياهي است دگرگشن(آلوگام) ولـي حـدود 10 درصـد نيـز خـود گـشني دارد.

نیاز های اساسی کاشت یونجه

  • نور

    یونجه قدرت سازگاری وسیعی با اقلیم های مختلف داشته و به همین سبب در اغلب نقاط دنیا کشت می شود. یونجه در تمام طول دوره رشد خود به نور کامل خورشید و آب و هوای گرم و خشک نیاز دارد.

  • دما

    بهترين دماي خاك براي جوانه زني بذور يونجه 18 تا 29 درجـه سلـسيوس اسـت، ولـي  بذرهاي يونجه در دماهاي بالاتر از 2.8 درجه سلسيوس مي توانند جوانه بزنند (صفر گياهي يونجه=2.8 درجه سلسيوس). دماهاي بهينه سرعت جوانه زني بذر را افزايش داده و از این رو مدت زمان کاشت تا جوانه زنی را کاهش می دهد.

  • آبیاری

    با توجه بـه نيـاز آبـي بـالاي يونجـه، وجـود منـابع آبـي مناسـب نيـز از عامـل هـاي مهـم در انتخاب محـل كاشـت اسـت. منبـع آب بايـستي بتوانـد بـراي آبيـاري هـر هكتـار يونجـه دست كم 80-100 ليتر آب در دقيقه فراهم كند.

  • خاک

    يك كشتزار مناسب براي كاشـت يونجـه بايـد داراي خـاكي بـا بافـت لـومي – شـني يـا لومي- رسي با ز هكشي مناسب، عمقي بيش از يك متر، pH در حـدود 6/3 تـا 7 و هـدايت الكتريكي كمتر از 2 ميلي موس بر سانتيمتر باشد. بـراي كـشت يونجـه آبـي اراضـي بـا سـنگ و سنگريزه از صفر تا 3 درصد بسيار مناسب، از 3 تا 15 درصـد مناسـب، از 15 تـا 35 درصـد به نسبت مناسب، از 35 تا 55 درصد كمي مناسب و بيش از 55 درصد نامناسب مي باشد.

تناوب زراعی

يونجـــه گيـــاهي خـــود مـــسموم اســـت. بـــه ايـــن معنـــا كـــه يونجـــه تركيبـــات دگرآسيبي(آللوپاتيكي) از خود ترشح مي كند كه در صورت كاشت دوبـاره يونجـه در آن يونجه زار جوانه زني، رشد و عملکرد آن با آسیب جدی همراه است. عمرمفید واقتصادی یونجه درمواردی ۷-۵ سال است وبعداز برگرداندن یونجه بعلت تثبیت ازت در خاک بوسیله ازتوباکترهای ریشه گیاه کاشت نباتات وجینی مانند سیب زمینی – غلات – یونجه درنظرگرفته می شود.

تاریخ کاشت

یونجه را می توان دردو فصل پائیز و بهار کاشت نمود .کاشت پائیزه برکاشت بهاره ارجحیت دارد. کاشت پائیزه در مناطق سرد استان اوائل شهریور ماه ودرمناطق سردمعتدل تا اواسط شهریورماه کشت انجام گیرد.کشت بهاره: دربهار معمولا”بعداز رفع سرمای بهاره از نیمه دوم اردیبهشت ماه الی خردادماه انجام داد.

انتخاب بذر

بهترین بذر یونجه با توجه به محل کشت آن متفاوت است. اما به طور کلی بهترین بذر یونجه در ایران انواع همدانی، قره یونجه، بغدادی و نیکشهری می باشند و در بین انواع بذرهای یونجه خارجی وارداتی که در ایران یافت می شود می توان به انواع پاسیفک گلد، پاسیفیک استار و ماسکا اشاره نمود.

میزان بذر

ميزان تراكم توصيه شده براي كـشت بـذر يونجـه 60 بـذر در هـر مترمربع و حدود 20 تا 25 كيلوگرم بذر در هكتار مـي باشـد .

عمق کاشت

عمق كاشت در استقرار سـطح سـبز يونجـه داراي اهميـت بـالايي اسـت. مطلوب ترين عمق كاشـت براي يونجه در حدود 1.5 تا 2.5 سانتي متر مي باشد. بذر يونجه در خاك هاي ماسـه اي بهتـر از خاك هاي لومي و آن هم بهتر از خاك هاي رسي جوانه ميزند. از اينرو در خـاك هـاي سنگين بذر را از عمق 0.7 تا 2.3 سانتي متري مي توان كشت كرد، ولي در خاك هاي رسي عمق كاشت بذر نبايد از 2 سانتي متر بيشتر باشد .

تراکم کاشت

تراکم لازم برای تولید علوفه یونجه، مصرف میزان ۳۰- ۲۵ کیلوگرم بذر و فاصله ردیف کاشت ۵۰ سانتیمتر درهکتاراست.بیشترین عملکرد علوفه از مصرف این مقداربذر وفاصله ردیف کاشت ۱۶ تن علوفه خشک درهکتارحاصل شده است.تراکم لازم برای تولیدبذر، مصرف مقدار ۱۵-۱۰ کیلوگرم بذرموقع کاشت درهکتاربافاصله ردیف کاشت۵۰ سانتیمترمناسب است. که بکاری این تراکم دراستان ، دارای بیشترین عملکرد بذری باتولید ۵۰۰ کیلوگرم بذر درهکتار بوده است.

آفات یونجه

سرخرطومي برگ يونجه Alfalfa leaf weevis

Gyllenhall postica Hyper نام علمی سـرخرطومي بـرگ يونجـه مهـم تـرين آفـت يونجـه زارهـاي ايـران بـه شـمار مـي آيـد. عمده ترين آسيب و زيان اين آفت ناشي از تغذيه لاروهاي آن از شاخ و بـرگ هـاي يونجـه مي باشد. لارو سرخرطومي در آغاز از غنچه هاي انتهايي و با گذشت زمان و بزرگتر شدن آن ها، از برگچه ها تغذيه مي كند. در صورتي كه روند تغذيـه با شدت بالايي ادامه يابد بوته ها به طور كامل بدون برگ خواهند شد. آسـيب سـرخرطومي برگ يونجه در فصل بهار و در يك مدت 4 تا 6 هفته اي رخ مـي دهـد كـه ايـن بـازه زمـاني همزمان با چين اول خواهد بود.